Spowodowanie wypadku lub katastrofy w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Ucieczka z miejsca wypadku lub katastrofy.

Konsekwencje dla sprawcy. Wymiar kary. Możliwa linia obrony.

W kontekście spowodowania w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego wypadku lub katastrofy (a także jej bezpośredniego niebezpieczeństwa), czy też ucieczki z miejsca zdarzenia, istotny jest przepis art. 178 kodeksu karnego, zgodnie z którym:

Skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo określone w art. 173, art. 174 lub art. 177 znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd orzeka karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, a w wypadku przestępstwa określonego w art. 177 § 2 w wysokości nie niższej niż 2 lata, do górnej granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Ponadto od dnia 1 października 2023 r. zacznie obowiązywać nowy paragraf (1a) tego artykułu, zgodnie z którym:

Skazując sprawcę, który popełnił przestępstwo określone w art. 173 § 3 lub 4 lub art. 177 § 2, w warunkach wskazanych powyżej lub którego dotyczy wskazana powyżej okoliczność, sąd orzeka karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż:

1) 3 lata, jeżeli następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby albo następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,

2) 5 lat, jeżeli następstwem wypadku albo katastrofy jest śmierć człowieka

– do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia.

Ponadto, w razie skazania, za wyżej wskazane czyny, sąd obligatoryjnie orzeknie przepadek pojazdu.

Odnośnie zatem art. 173, art. 174 i art. 177 k.k. przypomnijmy, że:

Wypadek:

przepis art. 177 § 1 k.k. dotyczy spowodowania nieumyślnie wypadku w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, w którym inna osoba doznała naruszeń czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia powyżej 7 dni (przy czym naruszenie czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia nie kwalifikuje się jako ciężkie), za co grozi kara pozbawienia wolności od 1 miesiąca do lat 3;
przepis art. 177 § 2 k.k. dotyczy spowodowania nieumyślnie wypadku w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, w którym inna osoba poniosła śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, za co grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Zgodnie z art. 156 § 1 k.k.ciężki uszczerbek na zdrowiu to uszczerbek w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, wycięcia, infibulacji lub innego trwałego i istotnego okaleczenia żeńskiego narządu płciowego.

WAŻNE: W sytuacji, gdy pokrzywdzony dozna obrażeń poniżej 7 dni, mamy do czynienia z kolizją, a nie wypadkiem, a zatem kierujący poniesie odpowiedzialność karną za przestępstwo “jazdy pod wpływem” tj. z art. 178a k.k., które jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności od miesiąca do 2 lat albo pozbawienia wolności od miesiąca do lat 2.

Katastrofa:

przepis art. 173 § 1 k.k. dotyczy umyślnego sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, za co grozi kara pozbawienia wolności od roku do lat 10;
przepis art. 173 § 2 k.k. dotyczy nieumyślnego sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, za co grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5;
przepis art. 173 § 3 k.k. dotyczy umyślnego sprowadzenia katastrofy, o której mowa powyżej, której następstwem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, za co grozi kara pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12;
przepis art. 173 § 4 k.k. dotyczy niemyślnego sprowadzenia katastrofy, o której mowa powyżej, której następstwem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, za co grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat;

przepis art. 174 § 1 k.k. dotyczy umyślnego sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, za co grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8;
przepis art. 174 § 2 k.k. dotyczy nieumyślnego sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, za co grozi kara pozbawienia wolności od 1 miesiąca do lat 3;

W praktyce najczęściej dochodzi do wypadku w ruchu drogowym, a zdarzenia, które mają miejsce w pozostałych strefach ruchu tj. wodnej i powietrznej, z reguły przybierają postać katastrofy.

Wyżej wskazane zagrożenie dotyczy sytuacji, gdy sprawca w czasie wypadku lub katastrofy był trzeźwy, nie był pod wpływem środka odurzającego oraz nie zbiegł z miejsca zdarzenia.

W przypadku, gdy sprawca wypadku lub katastrofy znajdował się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub też zbiegł z miejsca zdarzenia, zagrożenie ustawowe stosownie do art. 178 kodeksu karnego, wygląda następująco:

Wypadek:

art. 177 § 1 k.k. – kara pozbawienia wolności od 1 miesiąca do 4 lat i 6 miesięcy;
art. 177 § 2 k.k. – kara pozbawienia wolności od 2 lat do 12 lat [w wyniku nowelizacji kodeksu karnego, która wejdzie w życie od dnia 1 października 2023 r.:

jeżeli następstwem wypadku będzie ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby, sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 3 lata aż do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości;
jeżeli następstwem wypadku jest śmierć człowieka, sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 5 lat do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości.

Katastrofa:

art. 173 § 1 k.k – kara pozbawienia wolności od 1 roku i 6 miesięcy do 15 lat;
art. 173 § 2 k.k – kara pozbawienia wolności od 4 miesięcy do 7 lat i 6 miesięcy;
art. 173 § 3 k.k – kara pozbawienia wolności od 3 lat do 15 lat [w wyniku nowelizacji kodeksu karnego, która wejdzie w życie od dnia 1 października 2023 r.:

jeżeli następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 3 lata aż do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości;
jeżeli następstwem katastrofy jest śmierć człowieka,sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 5 lat do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości;

art. 173 § 4 k.k – kara pozbawienia wolności od 9 miesięcy do 12 lat [w wyniku nowelizacji kodeksu karnego, która wejdzie w życie od dnia 1 października 2023 r.:

jeżeli następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 3 lata aż do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości;
jeżeli następstwem katastrofy jest śmierć człowieka,sąd orzeknie karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 5 lat do lat 15 oraz obowiązkowo przepadek pojazdu lub jego równowartości;

art. 174 § 1 k.k. – kara pozbawienia wolności od 9 miesięcy do lat 12;
art. 174 § 2 k.k. – kara pozbawienia wolności od 1 miesiąca do 4 lat i 6 miesięcy.

Powyższe wymiary kar wskazałem przyjmując zasadę niepogarszania sytuacji prawnej sprawcy, jak również mając na względzie treść art. 37 KK zgodnie z którym, kara pozbawienia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat, a wymierza się ją w miesiącach i latach.

Za popełnienie wyżej wymienionych czynów grozi zatem wysoka, bezwzględna kara pozbawienia wolności. Dodatkowo skumulowanie kilku okoliczności, np. popełnienia przestępstwa przez sprawcę znajdującego się w stanie nietrzeźwości, który następnie zbiegł z miejsca zdarzenia, będzie mieć wpływ na orzeczenie kary zbliżonej do górnej granicy zagrożenia ustawowego.

Zakaz prowadzenia pojazdów

Ponadto w przypadku, gdy sprawca w czasie popełnienia przestępstwa z art. 173 k.k., 174 k.k. lub 177 k.k. był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub też zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd zobowiązany jest orzec, na okres od lat 3 do 15 lat, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju (art. 42 § 2 k.k.).

Jeśli zaś sprawca wypadku był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub też zbiegł z miejsca zdarzenia, a skutkiem tego wypadku była śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, sąd zobligowany jest orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio. Podobnie sąd zobligowany jest orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio wobec nietrzeźwego lub odurzonego sprawcy katastrofy w ruchu lądowym, której następstwem była śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu. Tylko w wyjątkowych wypadkach, sąd może odstąpić od orzeczenia dożywotniego zakazu (art. 42 § 3 k.k.).

Przepadek pojazdu lub jego równowartości

Od dnia 14 marca 2024 r. zacznie obowiązywać nowy przepis kodeksu karnego (art. 178 § 3), zgodnie z którym w przypadku spowodowania w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego:

wypadku w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, w którym inna osoba poniosła śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu;
katastrofy, której następstwem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,

sąd będzie zobowiązany także orzec przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę.

Jednocześnie, jeśli dojdzie do zbycia, utraty, zniszczenia lub znacznego uszkodzenia pojazdu, którym poruszał się sprawca albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie będzie stanowił wyłącznej własności sprawcy, sąd orzeknie przepadek równowartości takiego pojazdu, przy czym wartość takiego pojazdu ma stanowić wartość określona w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo. W przypadku braku polisy, sąd ustali wartość pojazdu samodzielnie lub poprzez opinię biegłego.

WAŻNE: w przypadku spowodowania w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego wypadku lub katastrofy leasingowanym lub pożyczonym autem – w świetle nowych przepisów – sąd będzie zobligowany zasądzić od sprawcy przepadek równowartości takiego pojazdu na rzecz Skarbu Państwa.

Sąd nie będzie mógł orzec przepadku pojazdu mechanicznego lub przepadku równowartości pojazdu gdy sprawca prowadził niestanowiący jego własności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim wypadku sąd zobowiązany będzie natomiast orzec nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Poza wyżej wskazanym przypadkiem, sąd w ogóle nie będzie miał prawnej możliwości odstąpienia od orzeczenia przepadku pojazdu lub jego równowartości!

Obligatoryjny przepadek pojazdu lub jego równowartości będzie obowiązywał także w stosunku do sprawców wypadku lub katastrofy, którzy zbiegną z miejsca zdarzenia.

Popełnienie dwóch przestępstw

UWAGA: W przypadku spowodowania wypadku lub katastrofy w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, możliwe jest przyjęcie przez sąd popełnienia przez kierowcę aż dwóch odrębnych przestępstw.

Jazda pod wpływem oraz spowodowanie wypadku

Jak wskazuje bowiem uchwała Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 28 marca 2002 r. I KZP 4/02: Zachowanie sprawcy, kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka odurzającego, który w następstwie naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny, stanowi dwa odrębne czyny zabronione – jeden określony w art. 178a § 1 lub 2 KK, drugi zaś – w art. 177 § 1 lub 2 KK w związku z art. 178 § 1 KK.

Z zasady sprawca kierujący pojazdem pod wpływem środka odurzającego, w następstwie czego spowodował wypadek komunikacyjny odpowiada za dwa odrębne przestępstwa, a ewentualna redukcja ocen prawnokarnych powinna zostać dokonana – z uwzględnieniem konkretnego przypadku – przy przyjęciu, iż występek z art. 178a § 1 KK stanowi współukarane przestępstwo uprzednie (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 30 stycznia 2019 r., sygn. akt: V KK 465/18).

Spowodowanie wypadku oraz nieudzielenie pomocy

Sprawca wypadku odpowiadający za występek z art. 177 KK ponosi także – w razie nieudzielenia pomocy ofierze wypadku w warunkach określonych w art. 162 KK – odpowiedzialność za pozostające w zbiegu realnym przestępstwo z art. 162 § 1 KK (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 24 października 2007 r., sygn. akt: IV KK 304/07).

Konsekwencje prawne zbiegnięcia z miejsca wypadku lub katastrofy

UWAGA: Sprawca wypadku, który uciekł z miejsca zdarzenia, traktowany jest przez przepisy prawa karnego dokładnie tak samo, jak sprawca który był pod wpływem alkoholu albo środków odurzających. Sprawcy, który uciekł z miejsca zdarzenia grożą dokładnie te same sankcje co sprawcy pijanemu lub odurzonemu.

Dodatkowo ucieczka z miejsca wypadku jest traktowana przez organy ścigania oraz sądy jako okoliczność uzasadniająca zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Sądy przyjmują bowiem, iż w takim przypadku zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego lub też uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne, które to okoliczności są przesłankami do zastosowania właśnie tymczasowego aresztu (art. 258 k.p.k.).

Orzecznictwo wyjaśnia przy tym, kiedy oddalenie się z miejsca zdarzenia jest kwalifikowane jako ucieczka z miejsca zdarzenia w rozumieniu art. 178 k.k.:

Zbiegnięcie z miejsca zdarzenia w rozumieniu art. 178 KK ma miejsce wówczas, gdy sprawca oddala się z miejsca wypadku w zamiarze uniknięcia odpowiedzialności, w szczególności uniemożliwienia lub utrudnienia ustalenia jego tożsamości, okoliczności zdarzenia i stanu nietrzeźwości (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 30 marca 2005 r., sygn. akt: WA 3/05).

O ucieczce kierowcy z miejsca wypadku można mówić wtedy, gdy oddala się on z miejsca wypadku, by uniknąć zidentyfikowania go, by utrudnić ustalenie przyczyny wypadku bądź też by uniknąć ewentualnej odpowiedzialności za spowodowanie wypadku (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 27 sierpnia 1968 r., sygn. akt: Rw 948/68).

Momentem decydującym o przyjęciu, że sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia jest ustalenie, że oddalając się z miejsca zdarzenia, czynił to z zamiarem uniknięcia odpowiedzialności, „w szczególności w celu uniemożliwienia identyfikacji, roli, jaką odegrał w zdarzeniu oraz stanu, w jakim znajdował się w chwili wypadku”. Nadto, takie zachowanie sprawcy powinno odznaczać się zwartością czasową (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 27 marca 2001 r., sygn. akt: IV KKN 175/00).

Stan nietrzeźwości

Według art. 115 § 16 kodeksu karnego stan nietrzeźwości zachodzi, gdy:

1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub

2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Jeśli zatem w czasie prowadzenia pojazdu alkomat wskaże wartość alkoholu w wydychanym powietrzu 0,26 mg lub większą, dojdzie do popełnienia przestępstwa. Podobnie jeśli zawartość alkoholu we krwi osiągnie wartość co najmniej 0,51 promila, dojdzie do popełnienia przestępstwa

Nie da się przy tym jednoznacznie określić ile można wypić, aby nie przekroczyć dozwolonego stężenia. Zależy to bowiem od wielu czynników takich jak m.in.: wiek, płeć, waga, wzrost, przyjmowane leki, kondycja fizyczna, czas spożywania alkoholu oraz spożywanie alkoholu wraz z posiłkiem lub bez. Jedno jest pewne – prawnie dopuszczalna zawartość alkoholu w organizmie jest bardzo mała. Obrazowo można wskazać, że po wypiciu jednego piwa 500 ml, stężenie alkoholu we krwi u przeciętnego obywatela osiągnie wartość około 0,26 promila. Odpowiada to wartości 0,13 mg/l w wydychanym powietrzu. Są to wartości pozwalające zakwalifikować prowadzenie pojazdu już jako wykroczenie. Jednocześnie organizm potrzebuje średnio trzech godzin na spalenie 20 g czystego alkoholu. Można szacunkowo przyjąć, że taka ilość znajduje się w kieliszku wódki (60 ml), kieliszku wina (200 ml) czy właśnie jednej butelce piwa (500 ml).

Zatem wypicie tylko jednego półlitrowego piwa powoduje co do zasady brak możliwości prowadzenia pojazdu mechanicznego przez kilka godzin. Sytuacja prawna prowadzącego pojazd ulega znacznemu pogorszeniu wraz z większą ilością alkoholu w organizmie. Wypicie już dwóch piw oznaczać będzie najprawdopodobniej osiągnięcie takiego stężenia alkoholu w organizmie, które zobliguje organy ścigania do zakwalifikowania prowadzenia pojazdu jako przestępstwo.

Jak wskazał Sąd Najwyższy – Izba Karna w postanowieniu z dnia 10 września 2008 r., sygn. akt: V KK 160/08, jest rzeczą powszechnie znaną, że zawartość alkoholu w piwach mocnych jest podwyższona i przekracza 6%, co oznacza, że wypicie takiego piwa oznacza spożycie co najmniej 30 ml alkoholu. W tej sytuacji nie sposób stwierdzić, aby oskarżony nie miał świadomości, że spożycie takiej ilości piwa może prowadzić do stanu nietrzeźwości, zwłaszcza, iż praktycznie po 25 minutach od spożycia tego piwa prowadził samochód.

Stan pod wpływem środka odurzającego

W aktualnym stanie prawnym – wobec braku zdefiniowania stanu „pod wpływem środka odurzającego” oraz stanu „po użyciu środka podobnie działającego do alkoholu”, którym posługuje się art. 87 § 1 KW – sąd rozpoznając sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu. Zatem w przypadku stwierdzenia tego środka w organizmie kierującego pojazdem mechanicznym, konieczne będzie dokonywanie ustaleń dowodowych w zakresie zachowania się osoby badanej w chwili zdarzenia, często połączone z ekspertyzą biegłych (tak: Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 3 grudnia 2014 r., sygn. akt: II KK 219/14).

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt: I KZP 36/06, pojęcie środka odurzającego w rozumieniu art. 178a KK obejmuje nie tylko środki odurzające wskazane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485), lecz również inne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działające na ośrodkowy układ nerwowy, których użycie powoduje obniżenie sprawności w zakresie kierowania pojazdem.

Chodzi zatem m.in. o niektóre leki, substancje psychotropowe, środki uważane za tzw. zamienniki lub środki zastępcze itp.

W art. 178 KK chodzi zatem o wszelkiego rodzaju środki odurzające oddziałujące negatywnie na ośrodkowy układ nerwowy i powodujące stan odurzenia (zatem także np. kleje, rozpuszczalniki).

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 4 października 2013 r., sygn. akt: IV KK 136/13:

Sąd rozpoznający sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu.

opubl. OSP 2014/5/50.

II.

1. Przy odróżnieniu stanu „pod wpływem” i stanu „po użyciu” środka odurzającego należy posługiwać się nie tyle kryterium ilościowym stężenia tego środka, co jego indywidualnym oddziaływaniem na konkretnego sprawcę. Sąd rozpoznający konkretny przypadek o czyn polegający na prowadzeniu pojazdu w stanie znajdowania się pod wpływem lub po użyciu substancji odurzającej innej niż alkohol, musi zatem – de lege lata – nie tylko stwierdzić istnienie takiego środka w organizmie osoby kierującej pojazdem, ale również określić, czy wpłynął on na jej zachowanie w sposób analogiczny, jak w przypadku znajdowania się w stanie nietrzeźwości. Dopiero po takim ustaleniu możliwe będzie przypisanie sprawcy dodatkowego znamienia kwalifikującego, w postaci znajdowania się „pod wpływem” środka odurzającego w rozumieniu art. 178 § 1 KK.

2. W aktualnym stanie prawnym, sąd rozpoznający sprawę o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione pod wpływem środka odurzającego, każdorazowo musi ustalić, czy środek ten miał realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego pojazdem w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu. Praktycznie zatem w każdym przypadku stwierdzenia tego środka w organizmie, będzie więc konieczne dokonywanie ustaleń dowodowych w zakresie zachowania się osoby badanej w chwili zdarzenia, często połączone z ekspertyzą biegłych.

Jak wskazuje zaś wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 7 lutego 2007 r., sygn. akt: V KK 128/06 stanem pod wpływem środka odurzającego jest taki stan, który wywołuje – w zakresie oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy, zwłaszcza zakłócenia czynności psychomotorycznych – takie same skutki jak spożycie alkoholu powodujące stan nietrzeźwości. Od tego stanu odróżnia się stan po użyciu środka odurzającego podobnie do alkoholu, a więc i środka odurzającego, który – w zakresie skutków – jest równoważny stanowi po użyciu alkoholu. Stan taki jest znamieniem wykroczeń określonych w art. 86 § 2, 87 § 1 i 2 oraz 96 § 1 KW. W układzie procesowym, gdy konkurują ze sobą warianty o różnym stopniu prawdopodobieństwa, należy wybrać ten, który jest dla sprawcy najkorzystniejszy. Do takiego postąpienia obliguje reguła in dubio mitius, wynikająca wprost z zasady in dubio pro reo, o której mowa w art. 5 § 2 KPK.