Loading...

przepadek pojazdu sankcje i kary

Kary za jazdę w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego 

Kara grzywny

W przypadku skazania za jazdę pod wpływem możliwe sankcje to:

Najniższa  możliwa kara grzywny w świetle kodeksu karnego to – co do zasady – 100 zł. Nie czarujmy się jednak, w praktyce kara na poziomie kilkuset złotych  nie zostanie wymierzona za jazdę pod wpływem.  

Najwyższa  możliwa kara grzywny to – co do zasady – 1 080 000 zł. Górna granica kary grzywny za jazdę pod wpływem wydaje się dość abstrakcyjna, jednak grzywna na poziomie kilkudziesięciu tysięcy złotych nie jest niczym nadzwyczajnym. 

Kara ograniczenia wolności

Jeśli chodzi o karę ograniczenia wolności to polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd. Kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata i wymierza się ją w miesiącach i latach. 

Kara pozbawienia wolności

Karę pozbawienia wolności sąd orzeka w granicach od jednego miesiąca do dwóch lat. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności jest prawnie dopuszczalne jedynie w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym roku. Zatem wymierzenie kary pozbawienia wolności powyżej roku powoduje brak nawet formalnej możliwości warunkowego zawieszenia jej wykonania (art. 69 k.k.). 

Świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej:

Zgodnie z art. 43a § 2 kodeksu karnego, w razie skazania sprawcy za prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego sąd musi orzec świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości pomiędzy 5000 złotych a 60 000 złotych. W razie zaś skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a § 4 świadczenie pieniężne na rzecz wyżej wymienionego Funduszu to co najmniej 10 000 złotych, a maksymalnie 60 000 złotych.

Kontrole Najwyższej Izby Kontroli wykazały przy tym niską ściągalność należności Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Wysokość niewpłaconych kwot na jego rzecz przekroczyła w 2019 r. 240 mln zł (tj. ponad 77% kwot orzeczonych przez sądy nawiązek i świadczeń pieniężnych). Wśród przyczyn tego stanu zidentyfikowano brak sankcji za uchylanie się od zapłaty zasądzonych kwot oraz bezskuteczną egzekucję komorniczą.

Z analiz przeprowadzonych przez NIK wynika, że ustanowienie obowiązku orzekania przez sądy kar finansowych oraz określenie od 2015 r. ich minimalnej, znacznie podwyższonej wysokości za przestępstwo polegające na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego nie jest skutecznym narzędziem służącym ograniczeniu liczby osób prowadzących pojazdy w takim stanie.

źródło:

https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/kierujacy-pod-wplywem-srodkow-odurzajacych.html

Zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju

W przypadku skazania za prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego sąd musi orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres od lat 3 do 15 (art. 42 § 2 oraz art. 43 § 1  kodeksu karnego). Oznacza to że – albo sąd orzeknie zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów, czyli zarówno mechanicznych jak i niemechanicznych (nawet roweru!) albo orzeknie zakaz prowadzenia pojazdów według: strefy ruchu (lądowe, wodne, powietrzne), napędu (mechaniczne, niemechaniczne), przeznaczenia (samochody osobowe, ciężarowe, ciągniki rolnicze, autobusy), ładowności itd. Określając zakaz, sąd może odwołać się do któregokolwiek z wyżej wskazanych podziałów.  

Jak wskazuje wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 lipca 2006 r., sygn. akt: IV KK 144/06 określenie rodzaju pojazdów objętych zakazem prowadzenia może nastąpić przez odwołanie się do kategorii dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym (np. zakaz prowadzenia pojazdów, w stosunku do których uprawnienie do kierowania stwierdza prawo jazdy kategorii B).

Możliwe jest zatem uzyskanie wyroku, w ramach którego sąd orzeknie zakaz prowadzenia wyłącznie jednego rodzaju pojazdów w sytuacji, gdy sprawca posiada uprawnienia do prowadzenia kilku rodzajów pojazdów. 

Zakaz prowadzenia pojazdów może lub musi być orzeczony nie tylko w razie skazania sprawcy posiadającego wymagane zezwolenia na prowadzenie pojazdów mechanicznych, lecz także wobec sprawcy, który takiego zezwolenia nie posiadał. W takiej sytuacji sprawca będzie pozbawiony możliwości uzyskania zezwolenia przez określony w orzeczeniu sądu czas (tak uchwała Sądu Najwyższego z 28.2.1975 r., V KZP 2/74). 

Ponadto jak wskazuje Uchwała Składu Trzech Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 26 września 2002 r. sygn. akt: I KZP 20/02 dopuszczalne jest orzeczenie na podstawie art. 42 § 1 KK zakazu prowadzenia pojazdów określonego rodzaju, kierowanie którymi nie wymaga posiadania uprawnień stwierdzonych dokumentem wydanym przez upoważniony organ.

Zatem sankcje mogą być bardzo daleko idące – zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów nawet do 15 lat lub mogą być dużo mniej restrykcyjne np. zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w jednej, określonej przez sąd kategorii. Po raz kolejny zatem korzyści ze skorzystania z pomocy doświadczonego adwokata mogą okazać się nie do przecenienia. 

Przepadek pojazdu lub jego równowartości 

Od dnia 14 marca 2024 r. zacznie obowiązywać przepis, który będzie szczególnie dotkliwy dla kierowców prowadzących auta o dużej wartości.

Zgodnie z nowym przepisem, jeśli zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości wyniesie co najmniej 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu, sąd będzie zobligowany orzec przepadek pojazdu, którym w czasie popełnienia czynu poruszał się sprawca.

Można obrazowo przyjąć, że 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu może osiągnąć mężczyzna o wadze 75 kg i wzroście 1,75 m, który spożył 4 piwa godzinę przed jazdą. 

Jednocześnie, jeśli dojdzie do zbycia, utraty, zniszczenia lub znacznego uszkodzenia pojazdu, którym poruszał się sprawca albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie będzie stanowił wyłącznej własności sprawcy, sąd orzeknie przepadek równowartości takiego pojazdu, przy czym wartość takiego pojazdu ma stanowić wartość określona w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo. 

W świetle nowych przepisów, w przypadku braku polisy ubezpieczeniowej, sąd ma obowiązek ustalać średnią wartość rynkową pojazdu odpowiadającego pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę na podstawie dostępnych danych (bez powoływania w tym celu biegłego). Uważam, iż w praktyce sędziowie nie będą samodzielnie ustalali wartości takiego pojazdu, tylko każdorazowo będą powoływać biegłego (nowy przepis pozwoli powołać biegłego do wyceny, jednak ma być to dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy względu na szczególne cechy pojazdu sprawcy, ustalenie średniej wartości rynkowej samodzielnie przez sędziego, nie będzie możliwe). W praktyce nie zakładam, aby sędziowie podejmowali się samodzielnego ustalenia wartości pojazdu i zapewne biegli będą powoływani za każdym razem. Sposób samodzielnego ustalenia wartości samochodu przez sędziego, jako sfera wymagająca wiadomości specjalnych, mógłby być podstawą zarzutu apelacyjnego. 

Najbardziej istotne jest jednak to, że jadąc leasingowanym lub pożyczonym autem w stanie nietrzeźwości, w świetle nowych przepisów, sąd będzie zobligowany zasądzić od sprawcy przepadek równowartości takiego pojazdu na rzecz Skarbu Państwa.

Sąd nie będzie mógł orzec przepadku pojazdu mechanicznego lub przepadku równowartości pojazdu wobec nietrzeźwego kierowcy, gdy sprawca prowadził niestanowiący jego własności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy.  W takim wypadku sąd zobowiązany będzie natomiast orzec nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Ponadto sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku pojazdu jedynie w sytuacji, gdy zajdzie wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami, a zatem w praktyce niezwykle rzadko.

Zaostrzona odpowiedzialność

W sytuacji, gdy uprzednio  doszło już do ukarania za jazdę pod wpływem, sankcje są jeszcze dalej idące. Przepis art. 178a § 4 KK to typ kwalifikowany przestępstwa jazdy pod wpływem, ze względu na trzy rodzaje znamion świadczących o nieskuteczności dotychczas stosowanych wobec sprawcy kar i środków karnych tj.:

1) uprzednie prawomocne skazanie za przestępstwo z art. 178a § 1 KK [jazda pod wpływem] ;

2) uprzednie prawomocne skazanie za jedno z wymienionych przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z art. 173 KK [katastrofa w ruchu], 174 KK [bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu], 177 KK [wypadek] lub 355 § 2 KK [wypadek żołnierza prowadzącego uzbrojony pojazd mechaniczny] popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego;

3) popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 KK [jazda pod wpływem] w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo.

W przypadku przestępstwa z art. 178a § 4 KK, zagrożenie ustawowe jest większe, ponieważ sprawca podlega wyłącznie karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Przepis nie wymienia już bowiem kary grzywny oraz ograniczenia wolność. W przypadku tego przestępstwa kara pozbawienia wolności jest zatem bardzo realna. Dodatkową, bardzo dolegliwą sankcją jest to, że warunkowe zawieszenie wykonania kary w stosunku do sprawcy przestępstwa z art. 178a § 4 KK, jest wyjątkiem i możliwe jest jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach (art. 69 § 4 KK), a sąd jest zobowiązany orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami (art. 42 § 3 KK). Przypomnijmy jednocześnie  że sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku.

Czy wiesz, że: w latach 2017-2020 za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego skazano w pierwszej instancji prawie 26 tys. osób, które były wcześniej prawomocnie skazane za prowadzenie pojazdu pod wpływem tych substancji. 

Żródło: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/kierujacy-pod-wplywem-srodkow-odurzajacych.html

Jak pokazuje powyższe, przepisy dotyczące jazdy pod wpływem są niezwykle restrykcyjne. W katalogu sankcji jest wieloletni zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek pojazdu lub ściągnięcie jego wartości, wysoka grzywna, a nawet kara bezwględnego pozbawienia wolności. Sądy mają do wyboru bardzo szerokie spektrum kar i środków karnych oraz ich zakresu. Bardzo wiele zależy zatem od podejmowania przez oskarżonego w procesie sądowym stosownych czynności, zgłaszania wniosków dowodowych. Finał sprawy jest wynikiem oceny przez sąd całości ujawnionych okoliczności oraz aktywności i postawy w procesie oskarżonego, który może przedstawiać okoliczności na swoją korzyść lub pozostawać biernym ryzykując surowsze konsekwencje. Warto mieć u boku adwokata z doświadczeniem w sprawach karnych, aby skuteczniej podjąć walkę o zminimalizowanie zakresu nałożonych sankcji karnych. 

To top